Uitleg venster 14: Kleefs Gulikse erfenis


De Kleefs-Gulikse erfenis: wie heeft het recht op het land van Ravenstein?

In 1609 stierf Johan Wilhelm van Kleef, de laatste hertog uit dit geslacht. Hierna ontbrandde een strijd om de Kleefs-Gulikse erfenis, het gebied in de Nederrijn, waartoe ook het land van Ravenstein behoorde.
De hertog van Neuburg en de keurvorst van Brandenburg waren de voornaamste kandidaten voor de rijke erfenis. Ze kwamen bij het verdrag van Dusseldorf (31 mei 1609) overeen het hele gebied samen te besturen (condominium). Het Tractaat van Xanten in 1614 regelde een voorlopige verdeling. Het Land van Ravenstein werd toebedeeld aan de protestantse keurvorst van Brandenburg. In ruil voor een lening van de Staten-Generaal gaf de keurvorst toestemming aan de Republiek een bezettingsleger in Ravenstein te leggen, waarmee dit gebied niet langer neutraal was in de Opstand.

Een nieuwe verdeling in 1630 bij het verdrag van Dusseldorf zorgde ervoor dat het land van Ravenstein in handen kwam van de katholieke hertog van Neuburg. Het Staatse leger ontruimde het garnizoen in Ravenstein een jaar later, om echter weer terug te keren in 1635, waarna het Staatse garnizoen tot 1671 in het stadje aan de Maas bleef. Dit was tegen de zin van de hertog van Neuburg, die echter weinig kon ondernemen tegen de Staatse troepen.
Na 1648 ontbrandde de strijd om de soevereiniteit over het land van Ravenstein. De Staten-Generaal wilden het gebied graag inlijven bij Stad en Meierij van ‘s-Hertogenbosch, maar de hertog van Neuburg wist dit te verhinderen. Een lange juridische strijd volgde. Intussen was de Kleefs-Gulikse erfeniskwestie ook nog niet opgelost.
De hertog van Neuburg stond rond 1650 op het punt het land van Ravenstein in te wisselen voor een ander gebied uit de Kleefs-Gulikse erfenis. In dat geval zou de protestantse keurvorst van Brandenburg heer van het land van Ravenstein zijn geworden en dat zou zeer naar de zin van de Staten-Generaal geweest zijn, die op dat moment bezig waren de gereformeerde religie in Staats-Brabant door te voeren. De keurvorst van Brandenburg zou nooit grenskerken in zijn gebied hebben toegelaten. Bovendien zou hij ook de reformatie hebben doorgevoerd in het land van Ravenstein.
Uiteindelijk legden de hertog van Neuburg en de keurvorst van Brandenburg hun verschillen bij. In 1670 werd de katholieke hertog van Neuburg definitief in zijn rechten op het land van Ravenstein bevestigd.

 Terug naar venster 14